Natuurbegraafplaats op Groningse wierde
De begraafplaats op een wierde (terp) vlak boven de stad
Groningen, is vol. Samenwerking tussen een uitvaartonderneming en een
natuurbeschermingsorganisatie leidde tot nieuwe mogelijkheden om op de wierde te
begraven en tegelijk de natuur te beschermen. Een natuurbegraafplaats op een eeuwenoude
plek.
"Er waren twee bijzonderheden die het logisch maakten om op
deze plek een begraafplaats aan te leggen”, zegt Marco Glastra, directeur van natuurbeschermingsorganisatie
Stichting Het Groninger Landschap. Hij doelt op de
nieuwe natuurbegraafplaats bij het Groninger dorp Adorp die eind vorig jaar
werd geopend. De begraafplaats ligt op een wierde, vlak naast de oude
begraafplaats van de Hervormde kerk. In de provincie Groningen liggen
verscheidene wierden, eeuwenoude kunstmatige heuvels waarop mensen gingen wonen,
voordat er dijken waren. Veel kerken en ook begraafplaatsen liggen op wierden.
Vruchtbare grond
"Het zijn beschermde landschapselementen”, vertelt Glastra.
"Wierden hebben archeologische waarde. En ze bestaan uit bijzonder vruchtbare
grond, waar al ver voor de uitvinding van kunstmest heel veel natuurlijke mest
is gebruikt. Deze kwaliteit was de wierde bij Adorp funest geworden. Aan het
begin van de vorige eeuw heeft men een deel ervan afgegraven en de vruchtbare
grond per schip naar Drenthe gebracht om daar de arme, droge zandgronden ermee
te verrijken. In het verleden heeft Het Groninger Landschap de wierde hersteld,
maar de archeologische waarde konden we het natuurlijk niet teruggeven.” Toen
de organisatie jaren later samen met een van hun sponsors (‘bedrijfsvrienden’
genoemd) de Groninger uitvaartonderneming Algemeen Belang DELA, een manier
zocht om iets te doen waar beide partijen profijt van hadden, kwam de wierde
weer in beeld om er een natuurbegraafplaats in te richten.
Alleen kloostermoppen
"We werken al veel langer regelmatig samen”, zegt Evert de
Niet van Algemeen Belang DELA. "Zo hebben we de landschapskist ontwikkeld, die
gemaakt is van hout afkomstig uit de natuurgebieden van de
natuurbeschermingsorganisaties Het Groninger Landschap, Het Drentse Landschap
en It Fryske Gea. Natuurbegraven is een door Algemeen Belang DELA lang
gekoesterde wens. De plek op de wierde, vlak boven de stad Groningen, leende
zich daar goed voor.” De natuurbegraafplaats, die door Het Groninger Landschap
als bloemrijk grasland wordt beheerd, past goed in het landschap en doordat het
om een al eens gerestaureerd deel van de wierde gaat, wordt de waarde ervan
niet aangetast door er te begraven.
Na elke begrafenis worden de zoden teruggeplaatst. De enige
grafmarkering die op de nieuwe begraafplaats is toegestaan, is een kloostermop,
een grote baksteen zoals die waarmee in de Middeleeuwen Groninger kloosters,
kerken en kastelen werden opgetrokken.
Lange aanloop
Al met al duurden de voorbereidingen lang. "Dat heeft vooral
te maken met het aanpassen van bestemmingsplannen en technisch onderzoek”, zegt
Glastra. De Niet vult aan: "Ik was onder de indruk van de open blik waarmee de
betrokken instanties en partijen naar onze plannen keken.” Nu, zes jaar nadat
Het Groninger Landschap en Algemeen Belang het plan opvatten om op de wierde een
natuurbegraafplaats aan te leggen, kan de eerste begrafenis plaatsvinden. Kennelijk
voorziet de begraafplaats in een behoefte, want inmiddels hebben zich honderd
belangstellingen gemeld om een graf te reserveren. En dat vinden de
initiatiefnemers genoeg. "Meer dan honderddertig reserveringen willen we niet.
Het moet niet meteen onmogelijk zijn om voor deze begraafplaats te kiezen”,
zegt Glastra. Er is plaats voor tweehonderdvijftig graven.
(Gepubliceerd in Vakblad Uitvaart)
Gonneke Bonting| gonneke@gonnekebonting.nl |0651462002