achtergrond Opleidingen uitvaartbranche

Ruimte voor bezinning doet opleidingen groeien
Lockdowns en anderhalvemetermaatregelen, Oekraïne, het klimaat. Tal van onzekerheden laten zich voelen in opleidingenland. De belangstelling is juist groot. ‘Mensen denken meer na.’

Tijdens lockdowns en anderhalve meterperiodes leken Zoom, Teams en andere digitale vergaderplatforms even besmettelijk als corona. "Toch hebben wij niet voor online lessen gekozen”, zegt Jasper Rudolf Martens van de Après la Vie Academie. "We zijn zes maanden dicht geweest. Want we willen dicht op de praktijk blijven. Een aantal Permanente Ontwikkelingsdagen moesten we trouwens toch al verplaatsen omdat uitvaartleiders het te druk hadden.”

GaandeweG, Docendo en Meander hebben wel geprobeerd een deel van de lessen via internet te laten doorgaan. "We hebben een paar lessen online gegeven”, vertelt Geraldine van de Vegte van GaandeweG. "Dat werkte niet. Maar we konden vrijwel continu gewoon blijven lesgeven.”

Anderhalve meter
"Wij bekeken per opleiding wat er online mogelijk was”, zegt Avalon Wilhelmus van Docendo. "Want studenten willen ook graag dóór, vooral degenen met de eindstreep in zicht.”
"Wij hebben een paar lessen online gegeven omdat het echt niet anders kon en veel lessen verschoven”, zegt Marjon Klaassen van Meander Uitvaartopleidingen. "Maar veel meer impact had de anderhalve meter. Die konden we in het pand, dat we nog maar net betrokken hadden, niet garanderen. Daarom zijn we binnen twee maanden weer verhuisd.”

Reflectie
"Corona maakte duidelijk hoe moeilijk de wereld kan omgaan met rouw, hoe belangrijk goed afscheid nemen en de rol van de uitvaartleider hierbij is”, zegt Klaassen. "Maar dat geldt natuurlijk niet alleen voor de coronacrisis. Ook andere crises, zoals Oekraïne en het klimaat, hebben grote impact. Mensen denken meer na over betekenisvol leven en afscheid nemen.”
Ook Van de Vegte merkt dat corona mensen doet stilstaan. "Er is meer reflectie over het leven”, stelt ze. Martens valt op dat veel mensen zich bewuster lijken te worden van de zwaarte van het uitvaartvak , het belang van samenwerken en goede dienstverlening.  

Toename
Ook veranderden de aantallen inschrijvers. "Bij Docendo vroegen veel aankomende studenten of de opleiding die ze wilden volgen daadwerkelijk doorging”, zegt Wilhelmus. "Het aantal inschrijvingen voor uitvaartverzorger bleef vrij stabiel, maar ik verwacht een toename na de vakantie. Het aantal studenten bij de postmortale opleidingen en specialisaties groeide juist.”
De Après la Vie Academie dijde uit van twee naar vier groepen per jaar. "Er zijn veel vacatures doordat er meer werk is en doordat er mensen uitgestapt zijn”, constateert Martens. "Maar ik verwacht dat we nu weer teruggaan naar ons oorspronkelijke formaat, wat we ook graag willen.”
GaandeweG draaide afgelopen jaar zes in plaats van vier groepen. Van de Vegte verwacht dat er het komend opleidingsjaar vijf groepen zullen zijn.
Ruimte voor bezinning zorgde dus voor groei. Net als krimp in andere branches. "We zien veel mensen uit de horeca en de luchtvaartsector”, merkt Martens op. "Dat is niet vreemd, want gastheerschap en omgaan met complexe situaties zijn in beide branches belangrijk.” Ook Van de Vegte ziet vooral toename van het aantal studenten dat wordt opgeleid tot uitvaartleider of ritueelbegeleider.

Compromisloos
Meander wees tijdens de coronaperiode vijftig procent van de aanmelders af. "Er is veel werk”, stelt Klaassen. "Dat is superduidelijk. Maar een aankomende student moet er mentaal aan toe zijn. Een uitvaartleider is zowel gids als regelaar. Daar horen competenties en eisen bij. Aan compromissen doen we niet.”
Die uitspraak past bij haar visie op het systeem van permanente educatiepunten van het Nationaal Vakexamen Uitvaartzorg (NaVU). "We doen alsof het puntensysteem kwaliteit brengt”, zegt ze. "Maar wat het doet, is pleisters plakken. Het is gefragmenteerd. Waarom het gaat, is waaróm een uitvaart gehouden wordt. De uitvaartleider moet zich kunnen afstemmen op alle betrokkenen zodat ze kunnen delen in verdriet en verder kunnen met hun toekomst. Er moet verbinding zijn.”

Steun en twijfel
Docendo speelt in op twijfelaars. "Nieuw is de opleiding tot uitvaart-assistent”, vertelt Wilhelmus. "Dat is een laagdrempeliger opleiding om in de branche aan de slag te gaan of een kijkje te nemen als je aarzelt.”
Ook GaandeweG komt met nieuwe opleidingen. "Om uitvaartleiders te helpen met hun persoonlijke ontwikkeling en bewust bezig te blijven met hun vak hebben we een Masterclass opgezet. Uitvaartleider is tenslotte een gevend vak”, vertelt Van de Vegte. "Daarnaast kwam er vanuit België de vraag naar opleidingen, zodat we sinds kort ook daar actief zijn.”   

[Gepubliceerd in Vakblad Uitvaart]