actueel Begraafplaatsen

‘Begraafplaatsen moeten juist hun aantrekkelijkheden laten zien’
Dat cremeren al jarenlang voorloopt op begraven is bekend. En dat dit gevolgen heeft voor de exploitatie van begraafplaatsen ligt voor de hand. De regionale omroep in Brabant maakte een rondje langs een aantal gemeenten en signaleerde verschillende manieren om de problemen aan te pakken. Brabant verschilt daarin niet echt van de rest van het land.

‘Gemeenten zitten in hun maag met dure begraafplaatsen’ kopte Omroep Brabant onlangs. In het artikel gaat de schrijver in op de trend dat cremeren wint in populariteit, ten koste van begraven. De omroep noemt verschillende oplossingen waarmee gemeenten komen. Zo onderzoekt de gemeente Halderberge de mogelijkheden om exploitatie en beheer af te stoten. Oss bekijkt of ze een deel van een begraafplaats kan verkopen, Son en Breugel maakt overname van het beheer aantrekkelijker door de mogelijkheid te bieden er een crematorium bij te bouwen en Deurne accepteert tot op zekere hoogte dat begraven niet kostendekkend is omdat het bieden van ‘een plek waar inwoners hun dierbaren kunnen begraven nu eenmaal een morele verplichting van de gemeente is’. Een woordvoerder van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) geeft aan dat de situatie per gemeente verschilt. Naarmate een gemeenteraad een begraafplaats belangrijker vindt, heeft die er meer geld voor over. Overigens is elke gemeente wettelijk verplicht ervoor te zorgen dat er een algemene begraafplaats is.

Zichtbaarder
Lid van het algemeen bestuur van de Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen (LOB) Roel Stapper herkent wat er gebeurt in Brabant als een landelijke ontwikkeling, die al veel langer aan de gang is. "De afgelopen vijftien jaar heb ik al drie keer met de gemeente Breda om de tafel gezeten om over een overname te praten”, zegt Stapper, die ook directeur is van Zuylen Uitvaartverzorging in die gemeente. "Vrijwel alle begraafplaatsen kampen, in meer of mindere mate, met deze problemen. Bij gemeentelijke begraafplaatsen is dat zichtbaarder omdat de cijfers gepubliceerd worden en gemeenten hebben nu eenmaal een veel grotere overhead dan niet-gemeentelijke begraafplaatsen.”
Een voor de hand liggende oorzaak van de financiële problemen is de terugloop van het aantal begrafenissen en daarmee de inkomsten uit grafrechten. Ook geeft Stapper aan dat het veranderde gebruik van bestrijdingsmiddelen en de meer natuurlijke manier van onderhoud van begraafplaatsen gezorgd hebben voor een stijging van de kosten.

Uitgaan van eigen kracht
Om uit de rode cijfers te raken en te blijven, kunnen begraafplaatsen proberen hun aantrekkelijkheid te verhogen. Hij noemt het rapport ‘De begraafplaats van de toekomst’ met als ondertitel ‘Van hoofd naar hart’, dat de LOB twee jaar geleden liet opstellen.
"In plaats van jezelf te vergelijken met crematoria is het beter uit te gaan van je eigen kracht”, vindt Stapper. "Begraafplaatsen kunnen zich juist onderscheiden van crematoria door hun aantrekkelijkheid te laten zien. Het veel lagere gasverbruik, de rust, de mogelijkheden voor asbestemming, een laagdrempelige omgeving waar mensen zich welkom voelen, kunst op de begraafplaats, noem maar op. In het rapport staan voor echt elke begraafplaats wel bruikbare mogelijkheden.” Hij gaat ervanuit dat in ieder geval alle zes-, zevenhonderd leden van de LOB het rapport kennen. Hat rapport is trouwens te vinden op de website van de LOB.

[Gepubliceerd in Vakblad Uitvaart]